بیشتر دانشجویانی که در نوجوانی علاقمند به طراحی، ساخت و تعمیردستگاه ها و ماشین آلات بوده اند، برای تحصیل دانشگاهی خود، رشته مهندسی مکانیک را انتخاب می کنند. در رشته مکانیک دانشجویان با دستگاه های متنوعی آشنا می شوند، نحوه کار و اجزاء آنها را می شناسند و آموزش می بینند که چگونه یک دستگاه کار می کند، اجزاء آن چیست و هر جزء را چگونه می توان تعمیر و یا دوباره طراحی کرد.

در رشته مکانیک، دانشجو با شناخت خواص جامدات، مایعات و گازها، آشنا می شود و آموزش می بیند که چگونه از مواد مختلف برای طراحی اجزاء یک دستگاه و انتقال کار و نیرو بین آنها استفاده کند. بعضی از دانشجویان برای تخصص بیشتر در خواص سیالات آموزش خواهند دید بطوری که انرژی را بر سیال سوار کنند و بتوانند از خواص سیالات برای انتقال انرژی از یک نقطه به نقطه دیگر یا از یک دستگاه به دستگاه دیگر استفاده کنند. مانند دستگاه های تهیه هوای گرم یا سرد برای خانه های مسکونی، بیمارستان هاو محل، (طراحی موتورخانه و هوای مطبوع داخل ساختمان ها)، نیروگاه ها، سردخانه ها، موتورهای جت و توربین ها از جمله محدوده های فعالیت مهندسان مکانیک هستند که در دانشگاه آموزش می بینند.

مهندس مکانیک، در قلب طراحی اجزاء هر دستگاهی فعالیت می کنند. و حداقل؛ وجود یک مهندس مکانیک در هر کارخانه ای لازم است.

در شرايط فعلي، روند رو به رشد تقاضاي انرژي از طريق گسترش سيستم هاي عرضه انرژي و بهره برداري از منابع انرژي فسيلي تامين مي شود. رشد سريع مصرف انرژي و سهم بالاي انرژي هاي فسيلي در تامين انرژي مورد نياز بخش هاي مختلف مصرف کننده انرژي، موجب سرعت بخشيدن به روند پايان پذيري منابع انرژي فسيلي و پخش حجم زيادي از مواد آلاينده در محيط زيست شده است. علاوه بر اين، وابستگي اقتصاد کشور به درآمد هاي ناشي از صادرات منابع انرژي فسيلي، موجب شده تا نظام اقتصادي کشور به شدت از تحولات بازار جهاني انرژي تأثير بپذيرد. از سوي ديگر ارتباط گسترده بخش انرژي با تحولات مختلف فني، علمي، اقتصادي و اجتماعي ايجاب مي کند تا طراحي، توسعه و بهره برداري از سيستم هاي انرژي به صورت بهينه صورت پذيرد. به اين ترتيب نقش دانشگاه ها در تربيت نيروي انساني آموزش ديده و کارامد در زمينه هاي مختلف انرژي بسيار مهم و اساسي ارزيابي مي شود.
مهندسي انرژي، مباني علوم و مهندسي پايه را براي تحليل سطوح مختلف انرژي مانند منابع، استخراج، انتقال، فراورش و تبديل و توزيع انرژي به کار مي گيرد. هدف از ارائه برنامه کارشناسي مهندسي انرژي، تربيت مهندساني کارآمد، جهت طراحي و بکارگيري خلاقانه سيستم هاي انرژي در کاربردهاي مختلف در بخش هاي صنعت، حمل و نقل و ساختمان با در نظر گرفتن ملاحظات زيست محيطي و اقتصادي مي باشد.

در ساخت هر دستگاه با کاربرد مهندسی، اولین سوال اینست که دستگاه یا واحد ساخته شده از چه جنسی باید باشد؟ مثلا اگر به ماده آهن در ساخت یک دستگاه اشاره کنیم، می توانیم بگوئیم که بیش از ۱۰۰۰۰ نوع مشتقات از ماده آهن در دنیا تولید می شود. بعضی در تراشکاری، بعضی در مقابله با فرسایش و زنگ زدگی، بعضی در نقطه ذوب کمتر یا در تحمل ضربات و . و. . و. خوب هستند. یک مهندس مواد باشناختی که نسبت به مواد دارد، کمک می کند تا مهندسین و متخصصین بهترین ماده را برای خود انتخاب کنند. امروزه مهندسین مواد استفاده وسیعی از مشتقات نفتی و به اصطلاح پلیمرها و پلاستیک ها می نمایند. در ترمیم دندان ها؛ قطعات مصنوعی بدن (پروتزها) استفاده از این مواد گاه جایگزین فلزات می شوند. بدنه بسیاری از هواپیماها امروزه از مواد غیر فلزی ساخته می شوند. این همه در تخصص مهندسین مواد قرار می گیرد که تشخیص دهند که بهترین ماده برای ساختن یک قطعه چیست.